ملاحظات عمومی طراحی تاسیسات بیمارستان ( بخش سوم )
در این مقاله پس از بررسی عوامل اقتصادی بودن طرح ، صرفه جویی در مصرف انرژی ، انعطاف پذیری سیستم و پایداری کارکرد در بخش اول و بخش دوم از ملاحظات طراحی تاسیسات بیمارستان به بررسی کنترل عفونت و کنترل آلودگی صوتی که بر تاسیسات مکانیکی بیمارستان تاثیرگذار است می پردازیم.
کنترل عفونت
حفاظت بیماران در برابر آلاینده ها در بیمارستان ها از اهمیت بالایی برخوردار است و بدین جهت عفونت ایجاد شده نیز باید کاملا تحت کنترل باشد و جزئی از ملاحظات طراحی تاسیسات بیمارستان است. تاسیسات مکانیکی ممکن است یکی از منابع ایجاد تراکم و یا انتشار عفونت باشد. در بیمارستان ها به واسطه عناصر تاسیسات مکانیکی ممکن است از روش های زیر منتشر شوند:
- از طریق جریان هوا
- از طریق آب یا فاضلاب تاسیسات بهداشتی
انتشار عفونت از طریق جریان هوا
مراکز تجمع عفونت و باکتری در بیمارستان ها از طریق جریان هوا باعث انتشار عفونت می شوند ، مهم ترین مراکز عبارتند از :
- اتاق های کار کثیف
- اتاق های نظافت ( تی شو )
- تمامی حمام ها و سرویس های بهداشتی کارکنان و بیکاران
- اتاق جمع آوری زباله و رخت کثیف
- پیش ورودی اتاق های کثیف
- آزمایشگاه ها
- اتاق گاز های بیهوشی
فضاهای استریل و تمیز در بیمارستان ها جزء فضاهایی هستند که باید در برابر انتشار عفونت از فضاهای کثیف و آلوده حفاظت شوند.
- اتاق های عمل
- اتاق آماده سازی بیمار
- مراقبت های ویژه
- فضای ریکاوری ( به همراه فضاهایی که به صورت باز در این فضا وجود دارند ، از جمله ایستگاه پرستاری ، فضای پارک تجهیزات پزشکی و …
- اتاق بیهوشی
- انبار تجهیزات و وسایل مصرفی
- فضای نگهداری ملحفه و رخت تمیز
- اتاق دارو و کار تمیز
در طراحی تاسیسات مکانیکی بیمارستان ها مهمترین عال برقراری فشار های نسبی ، هوا است که می توان با استفاده از عوامل ذیل ، انتشار عفونت را کنترل نمود. در این راستا همواره باید موارد زیر رعایت گردد:
- در فضاهای کثیف و عفونی همواره فشار هوا منفی باشد.
- در فضاهای تمیز همواره فشار هوا مثبت باشد.
هوای بخش ها باید به میزان معینی تصفیه شود و این امر به جهت حفاظت فضاهای تمیز ضروری می باشد. در سیستم هوارسانی بیمارستانی برای کنترل عفونت هوا رعایت نکات زیر الزامی است :
در جدول های مبانی طراحی تاسیسات گرمایی به کمک فیلتر های هوا می توان دستگاه هوا رسان این بخش را در برابر عفونت حفاظت نمود.
- جدار های داخلی کانال های هوا نیز یکی دیگر از منابع آلودگی و عفونت است. در زمان بهره برداری به تدریج ذرات و آلاینده های موجود در هوا به سطوح داخلی کانال ها می چسبد و محل تجمع و تمرکز باکتری و عفونت می شوند. به همین جهت لازم است سطوح داخلی کانال های هوا به طور ادواری تمیز شود. همچنین لازم به ذکر است که به هنگام طراحی و ساخت کانال های هوا ایجاد دریچه هایی حهت سهولت شست و شوی داخلی کانال ها می تواند موثر باشد.
- دریچه های هوا به دلیل داشتن لبه می تواند محل مناسبی برای تجمع باکتری و عفونت باشد لذا تمیز کردن ادواری آن ها توصیه می شود.
- انتخاب جنس کانال ها نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است بدین منظور می توان آن را یکی دیگر از راه های کنترل مواد زیان آور برای تنفس دانست که در این موضوع باید موارد زیر مورد توجه قرار گیرد :
- استفاده از کانال هایی که از مواد پشم شیشه ساخته می شود ، در هوارسانی بیمارستان مجاز نیست
- استفاده از موادی که الیافشان ممکن است همراه هوا به فضای داخلی بخش وارد شود مانند پنبه کوهی برای هوابند کردن کانال ها مجاز نیست.
در صورت استفاده از عایق صدا در سطوح داخلی کانال ها ، باید به منظور جلوگیری از خطر انتقال ذرات عایق از طریق هوا به داخل فضاهای این بخش ، پیش بینی های لازم صورت پذیرد تا سطح داخلی این عایق ها مستقیما با هوا تماس نداشته باشند.
انتشار عفونت از طریق آب و فاضلاب
عوامل زیر باعث انتشار عفونت از طریق آب و فاضلاب در بیمارستان می شود :
1. کیفیت آب مصرفی در لوازم بهداشتی متعارف و لوازم بهداشتی بیمارستانی
2. نشت آب یا فاضلاب از لوله کشی ها و لوازم بهداشتی
کیفیت آب آشامیدنی که توسط لوله کشی آب مصرفی شامل آب سرد و آب گرم در این بخش ها توزیع می شود ، در دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی تعریف شده است. جنس و ساخت لوازم بهداشتی باید برابر استاندارد های مربوطه و سطوح خارجی این لوازم قابل شست و شو ، صاف و صیقلی باشند. در لوله کشی توزیع آب مصرفی به لوازم بهداشتی و نیز در لوله کشی دفع فاضلاب از این لوازم ، آب بندی کاملا رعایت شود. به طوری که از این اتصالات هیچ گونه نشتی صورت نگیرد. هرگونه نشت ، به خصوص نشت فاضلاب از اتصال های لوازم بهداشتی یا لوله کشی موجب انتشار عفونت در بیمارستان می گردد.
به منظور جلوگیری از گاز های زیان آور و آلوده از لوازم بهداشتی و شبکه ی لوله کشی فاضلاب به فضاهای داخلی بیمارستان، باید شبکه ی لوله کشی فاضلاب به شبکه ی لوله کشی هواکش مجهز شود.
سیفون در جلوگیری از نفوذ گازهای زیان اور نقش مهمی ایفا می کند. ارتفاع آب هوابند سیفون های لوازم بهداشتی برابر مقررات باید حداقل 50 میلیمتر باشد.
کنترل آلودگی صوتی
کنترل میزان صدا در بیمارستان ها در آسایش و درمان بیماران تاثیر به سزایی دارد و جزو ملاحظات طراحی تاسیسات بیمارستان بوده. همچنین صدای نامطلوب ، علاوه بر بیماران که به جهت بیماری و شرایط خاص روحی به صدا بسیار حساس هستند، در تمرکز کارکنان پرستاری و پزشکی برای انجام وظایف درمانی بیماران نیز ایجاد اختلال و ناامنی می کند.
بخش قابل توجهی از صدای نامطلوب در فضاهای بیمارستان ناشی از کارکرد دستگاه های تاسیسات مکانیکی است که ممکن است از منابع زیر باشد :
- صدای هوای ورودی از دریچه های توزیع هوا به فضا ها
- صدای مکنده های تخیه ی هوا از برخی فضاها
- صدای خروج آب از شیر های برداشت آب لوازم بهداشتی در داخل بخش ها
کنترل صدای نامطلوب از سیستم هوارسانی
عمده ی صداهای نامطلوب در واقع از دمنده ی هوای دستگاه هوارسان ایجاد می شود. انتقال صدا به فضاهای درمانی از طریق کانال های هوا به دریچه های توزیع هوا صورت می گیرد. برای کنترل صدای ناشی از سیستم هوارسانی ، موارد زیر باید مورد توجه قرار گیرد.
- انتخاب صحیح دریچه های توزیع هوا با توجه به سطح صدا
- نصب لوازم کاهنده صدا بر روی کانال های توزیع هوا در صورت لزوم
- عایقکاری سطوح داخلی کانال هوا
- سرعت دمنده ی هوارسان و نقطه ی کارکردی آن باید با توجه به سطح صدای نامطلوب تعیین شود.
کنترل صدای نامطلوب از مکنده های تخلیه ی هوا
مکنده های تخلیه ی هوای فضاهای آلوده و کثیف ، قسمت قابل توجهی از صداهای نامطلوب را تولید می کنند. به منظور کاهش سطح صداهای نامطلوب روش های زیر پیشنهاد می گردد:
- با توجه به سطح صدای نامطلوب ، انتخاب صحیح مکنده ی هوا و نقطه ی کارکرد بسیار حائز اهمیت است.
- این مکنده ها باید در محلی نصب شوند که صدای آن ها مستقیما وارد فضاهای بیمارستان نشود.
- عایق کاری سطوح داخلی کانال های هوا
- استفاده از لرزه گیر در هنگام نصب دستگاه
کنترل صدای جریان آب در لوازم بهداشتی و لوله کشی ها
برای کاهش صدای نامطلوب جریان آب در داخل سیستم لوله کشی و ریزش آب در لوازم بهداشتی ، نکات زیر پیشنهاد می شود :
- سرعت جریان آب در لوله ها با توجه به سطح صدای نامطلوب انتخاب گردد.
- فشار آب در پشت شیر های برداشت آب ، با توجه به سطح صدای نامطلوب ایجاد گردد.
- شیر های برداشت آب از نوع کم صدا انتخاب شود.
- برای جلوگیری از صدای نامطلوب ریزش آب ، سطوح داخلی لوازم مصرف کننده ی آب به طور صحیح انتخاب شود.
بدون دیدگاه