شرح خدمات طراحی و احداث کارخانه ها

طراحی و احداث کارخانه های صنعتی بخش های مهم و حساسی را شامل می باشد. در طراحی و احداث کارخانجات صنعتی، علاوه بر تامین نیاز های ساختمانی و تاسیساتی فرآیند کارخانه، می‌باید الزامات فنی، زیست محیطی، بهداشتی مورد نیاز سازمان های ذی‌ربط را هم رعایت کند. همچنین با توجه به بار مالی سنگین احداث کارخانه، بهینه سازی طراحی، بهره وری در فرآیند ساخت، نصب و همچنین مهندسی در فرآیند خرید تاثیر زیادی در کاهش هزینه ها و زمان احداث کارخانه دارد.

شرکت نوین طرح و ساخت اورنگ آماده ارائه خدمات تخصصی در زمینه طرح، تامین و ساخت کارخانجات صنعتی می باشد و تا به امروز پروژه های استراتژیک زیادی در این زمینه به بهره برداری رسانده است. در بخش اول این مقاله استاندارد ها و ضوابط مورد نیاز احداث کارخانه و کاربرد هر کدام درج شده است، در بخش دوم این مقاله شرح خدمات لازم جهت احداث کارخانه تشریح شده است و در بخش نهایی انواع قرارداد های قابل انعقاد در پروژه های احداث کارخانه به همراه مزایا و معایب آن تشریح شده است.

استاندارد ها و ضوابط تاسیس و احداث کارخانه

اولین قدم در احداث کارخانجات بررسی استاندارد و گواهینامه های مورد نیاز جهت تاسیس و استقرار کارخانجات می باشد. با توجه به استراتژی شرکت ها و نوع فعالیت شرکت ها و ضوابط متفاوتی در احداث کارخانه تاثیر گذار است. درجدول زیر ضوابط استانداردها و گواهینامه های پرکاربرد و اساسی کارخانجات درج شده است.

ردیف

شرح

نوع

مرجع

1

ضوابط ساخت و ساز واحد های صنعتی در شرکت ها/ نواحی صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی

ضوابط

سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی

2

مقررات و ضوابط استقرار واحدهای تولیدی صنعتی و معدنی

ضوابط

سازمان حفاظت محیط زیست

3

حداقل ضوابط فنی وبهداشتی برای تاسیس و بهره برداری کارخانجات مواد غذایی

ضوابط

سازمان غذا و دارو

4

گواهینامه استاندارد مدیریت کیفیت

گواهینامه

ISO9001

5

گواهینامه مدیریت زیست محیطی

گواهینامه

ISO14001

6

گواهینامه استاندارد مدیریت ایمنی شغلی

گواهینامه

OHSAS 18001

7

گواهی نشان صادراتی محصولات

گواهینامه

CE

8

گواهی تجزیه تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی

گواهینامه

HACCP

9

سیستم مدیریت مواد غذایی

گواهینامه

ISO 22000

10

تولید خوب محصول

گواهینامه

GMP

خدمات طراحی

خدمات مناسب جهت طراحی کارخانجات صنعتی در پنج مرحله فرآیندی زیر انجام می شود :

تهیه طرح مفهومی کارخانه

خدمات طراحی مفهومی کارخانه در بخش معماری عبارتند از:
  • جمع آوری اطلاعات اولیه مورد نیاز جهت برنامه ریزی پروژه
  • مذاکره و تبادل نظر با کارفرما و کسب اطلاع از نیازمندی های فعلی و آینده پروژه
  • بازدید محلی و کسب اطلاعات سایت پروژه
  • بررسی اطلاعات و سوابق پیشین پروژه
  • آنالیز سایت شامل دیاگرام دسترسی ها، دیاگرام مساحتها، دیاگرام نور، دیاگرام چرخش هوا، دیاگرام منظر (دید داخل به خارج و دید خارج به داخل)

تهیه طرح پایه کارخانه

در این بخش به شرح تمامی، خدمات طراحی پایه ای که توسط شرکت نوین طرح در احداث کارخانه ارائه می شود خواهیم پرداخت. توصیه میشود این بخش را تا انتها مطالعه کنید.

خدمات طراحی پایه کارخانه در بخش معماری

  • دریافت تاییدیه طرح شماتیک معماری به عنوان مبنای شروع طرح مقدماتی
  • مطالعات تکمیلی مربوط به طرح شماتیک
  • بازدید مجدد محل، مطالعه و بررسی کاملتری از وضعیت زمین
  • بررسی های تکمیلی در مورد نوع مصالح مصرفی در ساختمان
  • مطالعه جامع تری از نیاز ها و توسعه آینده پروژه با پیش بینی های لازم در طراحی ، با توجه به اثرات هزینه بری آنها، در صورت وجود توسعه در مطالعات قسمت قبل

خدمات طراحی پایه کارخانه در بخش تاسیسات

بررسی ، آنالیز و بهینه سازی اطلاعات فرآیندی پروژه از قبیل فلودیاگرام فرآیند، لیست تجهیزات، فلودیاگرام مواد، محصولات، پرسنل و کلاس بندی های GMP و فشار.

  • طراحی یوتیلیتی (Utility)
  • طراحی ایمنی (Safety)
  • طراحی پایپینگ (Piping)
  • طراحی تهویه مطبوع (HVAC)
  • طراحی الکتریکال (Electrical Engineering)
 

تهیه طرح مهندسی تفصیلی کارخانه

در این بخش به شرح تمامی، خدمات طراحی تفصیلی که توسط شرکت نوین طرح در احداث کارخانه ارائه می شود خواهیم پرداخت. توصیه میشود این بخش را تا انتها مطالعه کنید.

خدمات طراحی تفصیلی کارخانه در بخش معماری

  • بازبینی و انطباق نقشه های سازه با معماری
  • بازبینی و انطباق نقشه های تاسیسات با معماری
  • ترسیم پلان های اجرایی همه طبقات در مقیاس 50/1
  • ترسیم پلانهای اجرایی بام و فضای سبز بام در مقیاس 50/1
  • طراحی و ترسیم نقشه های اجرایی نما در مقیاس 50/1
خدمات طراحی تفصیلی کارخانه بخش سازه
  • مشخص نمودن آئین نامه های بارگذاری ، طراحی و اجرا با توجه به شرایط پروژه
  • مشخص نمودن نرم افزارهای طراحی
  • بررسی مشخصات ژئوتکنیکی پروژه براساس گزارش مکانیک خاک و اعلام نظر در رابطه با گزارش و ارائه موارد مورد نیاز برای پروژه در صورت عدم وجود آنها
  • تحلیل و طراحی سازه براساس آئین نامه ها داخلی و خارجی انتخاب شده برای پروژه
  • تهیه جدول متره و برآورد سازه و گودبرداری

خدمات مدلسازی معماری کارخانه صنعتی

  • مدل سازی سه بعدی کلیه عناصر سازه ای شامل پی ستونها، تیرها و المانهای سازه ای دیگر اعم از ستونچه ها و المان های مورب و سایر اعضای سازه ای
  • مدل سازی کلیه دیوارها سقفها و کف ها به همراه نازک کاری در نظر گرفته برای هر کدام از المانهای  معماری پیش گفته
  • مدل سازی فضاهای آبدارخانه سرویسهای بهداشتی و فضاهای مشابه با نازک کاری در نظر گرفته شده
  • مدل سازی کلیه درب ها وپنجره ها و کرتین وال ها
  • مدل سازی سقف های کاذب
  • مدل سازی و جانمایی کلیه بازشو بین طبقات جهت گذر تاسیسات مکانیکی و الکتریکی مدل سازی فضاهای آزمایشگاههای شیمیایی و میکروبی به همراه میز بندی و تجهیزات مربوطه (شامل هودها، دوش اضطراری ، ایرلاک ها و با نازک کاری در نظر گرفته شده
  • مدل سازی فضاهای کلین روم تولید آزمایشگاهی و تجهیزات مربوطه بر اساس اطلاعات دریافت شده از سازنده کلین روم

طراحی تفصیلی تاسیسات مکانیک کارخانه

  • بررسی ، آنالیز و بهینه سازی اطلاعات فرآیندی پروژه از قبیل لیست تجهیزات، فلودیاگرام های حرارت و مواد، P&ID تجهیزات و سایر موارد تاثیرگذار در طراحی.
  • طراحی یوتیلیتی (Utility)
  • طراحی تجهیزات (Equipment)
  • طراحی پایپینگ ( Piping )
  • طراحی تهویه مطبوع ( HVAC )
  • مدلسازی سه بعدی تاسیسات مکانیک

خدمات طراحی محوطه و منظر کارخانه صنعتی (Landscape)

  • بازدید و بررسی های میدانی
  • بررسی نقشه های وضع موجود شامل نقشه توپوگرافی زمین و جانمایی وضع موجود درختان و بررسی زیر ساخت های موجود در سایت محل پروژه
  • بررسی نیازها و خواسته های کارفرما و ارائه پیشنهاد در مورد فعالیت (Activity) های فضاها
  • استخراج نیازها و خواسته های کارفرما و پیشنهادهای طراحی به صورت جدول برنامه فیزیکی اولیه پروژه
  • کنترل جدول برنامه فیزیکی پروژه با کارفرما و اعمال تغییرات احتمالی
  • جانمایی فعالیتها و فضاهای مربوط به آنها در سایت
  • ارائه پلان جانمایی اولیه و کنترل پلان جانمایی با خواسته ها و اهداف اولیه و رسیدن به پلان جانمایی نهایی
  • طراحی مستر پلان (Mater plan) و ارائه نقشه آن در مقیاس 1/200
  • طراحی راهه ای سواره و پیاده و ورودی ها و سر درب ها
  • طراحی پلان نورپردازی اولیه
  •  
  • تهیه تصاویر سه بعدی محوطه و فضاهای وابسته
  • تهیه جدول مشخصات مصالح با جدول نازک کاری
  • تهیه پلان تاسیسات مکانیکی و الکتریکی اولیه با مقیاس 1/200
  • ارائه طرح اولیه کاشت گیاهان شامل مشخص کردن گیاهان برای بخشهای مختلف سایت به تفکیک
  • گیاهان پوششی بونه ها و درختان
  • ارائه مستر پلان نهایی با مقیاس 1/100
  • ارائه پروفیلهای طولی و عرضی سایت با مقیاس 1/100
  • ارائه بزرگنمایی پروفیلهای طولی و عرضی شامل جزئیات اجرایی محوطه
  • ارائه پلانهای اجرایی فضاهای طراحی شده در مقیاس 1/50
  • ارائه بزرگنمایی برای فضاهای طراحی شده ای که به جزئیات بیشتری احتیاج دارند در مقیاس 1/20
  • ارائه جزئیات اختصاصی محوطه
  • ارائه جدول تفصیلی مصالح
  • ارائه جزئیات برای المانهای طراحی شده در محوطه شامل مبلمان ثابت و متحرک محوطه
  • خروجی این مرحله کلیه نقشه های اجرایی معماری ، سازه و محوطه است که درقالب نقشه های اجرایی و قابل نهایی REVIT  تحویل میگردد.

طراحی تفصیلی کارخانه در بخش تاسیسات برق

  • مدلسازی و جانمایی تجهیزات روشنایی
  • مدلسازی و جانمایی کلید و پریز
  • مدلسازی و جانمایی تجهیزات روشنایی
  • مدل سازی سینی کابل های برق و کاندوئیت های برقی
  • مدل سازی و جانمایی تجهیزات اعلام حریق
  • مدل سازی و جانمایی تجهیزات مانیتورینگ
  • مدل سازی و جانمایی تابلو های برق
  • مدل سازی سه بعدی تاسیسات شامل مدلسازی ساپورت ها،بست ها و آهنکشی ها نمی باشد.
  • این مدل سازی شامل مدلسازی تجهیزات خاص و شیرآلات  و لوازم بهداشتی نمی باشد.
  • مدل سازی سه بعدی تاسیسات برقی LOD 300 
  • هماهنگی بین دیسیپلین ها  Coordination
  • ارائه مدارک مورد نیاز جهت مدیریت بهره برداری کارخانه

مطالعات و طراحی هویت سازمانی معماری

  • مطالعات و طراحی هویت سازمانی معماری شامل خدمات زیر است که می بایست توسط «مشاور» انجام پذیرد
  • انجام مطالعات اولیه در خصوص برند کارفرما
  • انجام مطالعات اولیه و بررسی سازمان کارفرما
  • طراحی هویت سازمانی برای کارهای معماری کارفرما
  • تدوین الزامات در خصوص سازماندهی فضاهای مربوط مانند فضاهای صنعتی، اداری و خدماتی
  • تهیه الزامات شکلی در مورد طراحی ساختمانهای آتی
  • تعریف کدها و قوانین برای متریالهای فضاهای داخلی و خارجی پروژه و فضاهای وابسته
  • نتیجه مطالعات و طراحی هویت سازمانی معماری در یک مجلد تقدیم کارفرما خواهد شد.

خدمات تامین تجهیزات و مصالح احداث کارخانه

  • شناسایی تامین کنندگان تجهیزات ، مصالح و بررسی از نقطه نظر ضوابط و استانداردهای مورد تایید در بخش مهندسی
  • تهیه لیست تامین کنندگان مورد تایید از نظر ضوابط تصویب شده در پروژه
  • تهیه مشخصات فنی و بازرگانی مورد نیاز جهت خرید تجهیزات و مصالح
  • برنامه ریزی تامین با توجه به بودجه بندی کارفرما ، زمان احتیاج به تجهیز یا مصالح در فرایند احداث کارخانه و مدت زمان مورد نیاز سفارش گذاری تا تولید
  • اضافه کردن اعزام بازرگانی فروشندگان
  • برگزاری مناقصه یا استعلام با توجه به استراتژی کارفرما
  • دریافت و بررسی پیشنهاد های فنی و مالی تامین کنندگان و اعلام نظر فنی و بازرگانی به تامین کننده
  • تهیه ارزیابی فنی و بازرگانی پیشنهاد قیمت های ارائه شده
  • عقد قرارداد و خرید تجهیزات و مصالح مورد نیاز
  • احداث کارخانه
  • پیگیری قرارداد های از زمان عقد قرارداد تا زمان تحویل تجهیز
  • بازرسی نظارت بر روند ساخت و تولید تجهیزات و مصالح
  • بازرسی نهایی تجهیز قبل از تحویل

خدمات نصب و اجرا در احداث کارخانه

  • استقرار دفتر فنی به تفکیک دیسیپلین های ابنیه ، تاسیسات مکانیک ، تاسیسات برق ، تدارکات ، HSE و کنترل پروژه
  • برنامه ریزی اجرای پروژه ، با توجه به مدت زمان تعیین شده توسط کارفرما
  • اجرای پروژه مطابق با مدارک تولید شده در فاز طراحی
  • ارائه گزارش های کنترل پروژه دوره ای درحین عملیات اجرای کارخانه
  • تهیه نقشه های همچون ساخت در اجرای کارخانه
  • تهیه دستورالعمل های راه اندازی و بهره برداری کارخانه
  • تست و تحویل کارخانه
  • انجام عملیات پیش راه اندازی و راه اندازی کارخانه.

انواع قرارداد های احداث کارخانه

انواع قراردادها در طراحی و ساخت کارخانه های صنعتی قراردادهای طراحی و احداث کارخانه از دو منظر قابل دسته بندی هستند:

انواع قرارداد ها از نظر روند اجرای پروژه

تک عاملی (امانی)

در این روش کارفرما به طور مستقیم مدیریت ساخت کارخانه را بر عهده می گیرد و با کارشناسان و متخصصان مورد نیاز جهت طراحی ، فروشندگان و تامین کنندگان جهت خرید تجهیزات و مصالح مورد نیاز احداث کارخانه و با مجریان و کارگران جهت نصب و اجرای کارخانه به طور مستقیم همکاری می کنند. در این نوع قرارداد ها نیاز است کارفرما دفتر مدیریت پروژه در مجموعه خود تاسیس کند و حجم کاری زیادی در زمینه احداث کارخانه به خود تحمیل کند.

دو عاملی (طرح و ساخت)

در این روش کارفرما با یک شرکت جهت طراحی ، تامین و ساخت کارخانه به طور مستقیم قرارداد می بندد و شرکت مذکور عملیات طراحی ، مهندسی خرید و اجرای پروژه را مستقیما با پتانسیل های خود انجام می دهد. در این روش کارفرما ریسک اعتماد به شرکت را متحمل می شود. به بیان دیگر عدم توانایی شرکت در انجام وظایف طراحی ، اجرا و مهندسی تجهیزات موجب ایجاد خسارت و ضرر برای کارفرما می شود. در نتیجه تنظیم قراردادی که بتواند این ریسک را مدیریت کند برای کارفرما بسیار حائز اهمیت می باشد.

سه عاملی (کارفرما ، مشاور و پیمانکار)

در این روش قرارداد ، کارفرما برای طراحی کارخانه از یک شرکت مشاور و برای تامین و اجرای کارخانه از شرکت پیمانکار استفاده می کند. در حین اجرای کارخانه نیز مشاور بر نحوه اجرای پیمانکار نظارت دارد و در صورت نیاز به مدارک فنی و نقشه در حین اجرای کارخانه پیمانکار اطلاعات فنی مورد نیاز خود را از مشاور دریافت می کند. این روند ریسک های قرارداد دو عاملی را مدیریت می کند ولی ریسک چالش مسئولیت های مرز طراحی را به وجود می آورد. در این نوع قرارداد ها چالش هایی بین مشاور و پیمانکار وجود دارد که این چالش ها مواردی از قبیل نداشتن اطلاعات کافی در نقشه ها ، مورد تایید نبودن بخشی از اجرا توسط مشاور و …. می باشند.

چهار عاملی (کارفرما ، مشاور ، پیمانکار ، مدیریت مهندسی کارفرما)
این روش قرارداد در پروژه های بزرگ توجیه دارد. این روش در حقیقت مشابه روش سه عاملی می باشد با این تفاوت که تمامی موارد حین اجرای کارخانه و گردش مدارک بین مشاور و کارفرما باید مورد تایید مدیریت مهندسی کارفرما نیز باشد. در حقیقت مدیریت مهندسی کارفرما نظارت بر عملکرد پیمانکار و مشاور را توامان انجام می دهد.
قرارداد مدیریت یکپارچه پیمان

این روش از لحاظ مالی بهینه ترین روش جهت احداث کارخانه می باشد. این روش احداث کارخانه در حقیقت روش اول می باشد با این تفاوت که یک شرکت طرح و ساخت به عنوان وکیل کارفرما فرآیند های مدیریت ساخت از قبیل برنامه ریزی پروژه ، عقد قرارداد با طراحان ، تامین کنندگان و مجریان را انجام می دهد و بر عملکرد آن ها نظارت دارد. در این روش هزینه تمام شده از روش های بالا کمتر می شود و ریسک عدم دخالت کارفرما در پروژه به حداقل می رسد.

انواع قرارداد ها از نظر مالی

قرارداد براساس فهرست بها

این روش مالی در قرارداد های دو عاملی ، سه عاملی و چهار عاملی کاربرد دارد ، روش کار به این صورت است که هر آیتم عملیاتی احداث کارخانه به صورت مجزا قیمت گذاری می شود و با توجه حجم عملیات در هر آیتم قیمت های کل محاسبه شده و در قالب صورت وضعیت به کارفرما ارسال شده و کارفرما با بررسی احجام کار شده و قیمت های واحد اعلام شده در زمان قرارداد صورت وضعیت های دریافتی از پیمانکار را پرداخت می کند.

قرارداد مقطوع

این روش مالی بیشتر در قرارداد های تک عاملی کاربرد دارد و پیمانکار به ازای تکمیل صفر تا 100 کار قیمت مشخص و ثابتی را به کارفرما پیشنهاد می دهد و پس از پایان پروژه ، این مبلغ توسط کارفرما پرداخت می شود.

قرارداد براساس متر مربع زیربنا (سر جمع)

این روش مالی برای پروژه های کوچک و ساده کاربرد دارد و به این صورت است که پیمانکار با توجه به عملیات مورد نیاز جهت احداث کارخانه قیمت پیشنهادی خود را بر مبنای متر مربع کارخانه اعلام می کند.

قرارداد براساس پرداخت درصدی

در صورتی که قراردادی به صورت مقطوع اعلام هزینه شده باشد ولی به علت مدت زمان زیاد پروژه نیاز به پرداخت درصدی قرارداد با توجه به پیشرفت پروژه می باشد.

پرداخت هزینه با درصد ثابت

این روش مالی در مدیریت پیمان بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش مدیر پیمان با توجه به صورت وضعیت پیمانکاران به صورت درصد مدیریت و بالاسری صورت وضعیت ارائه می دهد.

کلام آخر...

امیدواریم در این مقاله توانسته باشیم، توضیحات کاملی از خدمات قابل ارائه ی ما (شرکت نوین طرح) به شما عزیزان ارائه کرده باشیم. برای دریافت اطلاعات و مشاوره بیشتر ما تیم فنی ما ارتباط بگیرید.