ملاحظات ایمنی در طراحی تاسیسات مکانیکی بیمارستان ( بخش اول )
در مقاله ملاحظات ایمنی در طراحی تاسیسات مکانیکی بیمارستان ، ابعاد ایمنی طراحی تاسیسات مکانیکی بیمارستان را بررسی خواهیم کرد. ابعاد فوق عبارتند از ملاحظاتی مانند حفاظت در برابر لرزش ، حفاظت در مقابل آتش ، حفاظت در مقابل دود ، طراحی گاز های طبی و خطرات فیزیکی می باشد. در این مقاله موارد فوق تعریف و تشریح خواهند شد:
حفاظت در برابر لرزش
در صورتی که بیمارستان در مکانی ساخته شود که سطح خطر زمین لرزه بالا یا متوسط باشد و احتمال اصابت بمب های متعارف در نزدیکی آن وجود داشته باشد ، باید در طراحی و اجرای تاسیسات مکانیکی ساختمان ، پیش بینی های لازم صورت گیرد.
مقاوم سازی اجزای غیر سازه ای ساختمان موارد زیر را دربر می گیرد :
- مقاوم سازی لرزه ای تیغه ها ، سقف های کاذب و نمای ساختمان
- مقاوم سازی لرزه ای تاسیسات برقی
- مقاوم سازی لرزه ای تاسیسات مکانیکی
- مقاوم سازی تجهیزات داخلی ساختمان ( تجهیزات پزشکی ، اداری ، خدماتی ، هتلینگ و IT )
مقاوم سازی لرزه ای تاسیسات مکانیکی موارد زیر را در بر می گیرد:
- لوله کشی ها
- لوازم بهداشتی متعارف
- کانال کشی ها
- لوازم بهداشتی بیمارستانی
- دستگاه های هوا رسان
- دریچه های هوا
- اجزای سیستم های کنترل
- مکنده های تخلیه ی هوا
در هر طرح مشخص ، اجزای تاسیسات مکانیکی باید یک در یک مورد مطالعه قرار گیرد و برای مقاوم سازی هر یک دربرابر لرزش ، راه حل های مناسب اتخاذ شود و محاسبات سازه ای صورت پذیرد.
مقاوم سازی لرزه ای اجزای تاسیسات مکانیکی اهداف زیر را دنبال می کند:
- اجزای تاسیسات مکانیکی باید به گونه ای در محل خود حفظ شوند که هرگونه لرزش زمین ، باعث ایجاد حرکت ، شکستن و پرتاب دستگاه ها و اجزای آن ها نشود.
- لرزش زمین و سازه ای ساختمان ، کمتر به اجزای تاسیسات مکانیکی منتقل شود.
بدین منظور اصول زیر در مورد هر یک از اجزای تاسیسات مکانیکی قابل اجراست :
- اتصال هر یک از اقلام تاسیسات مکانیکی به سازه ی ساختمان انعطاف پذیر باشد.
- هر یک از اقلام تاسیسات مکانیکی به سازه ی ساختمان مهار و محکم شود.
مقاوم سازی لرزه ای اجزای تاسیسات مکانیکی به طور کلی شامل طراحی و محاسبات بست ها و تکیه گاه ها از لحاظ اتصال به سازه ی ساختمان بیمارستان می شود و به دو گروه اتصال به سقف و اتصال به کف یا دیوار تقسیم می شود.
با توجه به این نکته که در زمان لرزش رفتار سقف با رفتار کف یا دیوار متفاوت است ، ادامه ی لوله یا کانال که به کف یا دیوار متصل می شود ، در صورت اتصال به سقف نیازمند مفصل است.
در هر طرح مشخص ، انتخاب نوع بست ها و تکیه گاه ها و محاسبات مقاوم سازی لرزه ای آن ها ، می بایست طبق دستورالعمل های منتشر شده از جانب منتشر شده از جانب مراجع معتبر فنی صورت پذیرد.
حفاظت در مقابل آتش
نکات کلی مورد توجه برای حفاظت در برابر آتش به شرح زیر است :
- فضاهای ساختمان به منطقه های جداگانه ای تقسیم شود.
- آتش سوزی در هر منطقه ای که ایجاد شد در همان منطقه محصور شود.
- جمعیت به سرعت از منطقه آتش تخلیه شود.
- آتش در منطقه حریق سرکوب و خاموش شود.
منطقه بندی آتش
هر بخش در بیمارستان می تواند یک منطقه آتش محسوب شود ، لذا نکات زیر باید در خصوص مناطق آتش رعایت شود.
- به منظور تخلیه جمعیت از هر بخش دو مسیر در نظر گرفته می شود: یکی ورودی بخش است که منتهی به راهروی اصلی بیمارستان می شود و در مسیر دوم جمغیت به انتهای بخش ها هدایت و سپس به صورت افقی به منطقه مجاور در همان طبقه منتقل می شوند.
- در هر بخش ضروری است که تمهیداتی جهت پیش گیری از آتش سوزی و سرایت آتش از بخش های همجوار صورت پذیرد. بیمارانی که در هر بخش تحت نظر هستند به تجهیزات گوناگونی متصل می باشند و قطع این تجهیزات از بیمار ، جان آن ها را به مخاطره می اندازد. در صورت راه یابی حریق بدین بخش ها ضروری است که بیماران به همراه لوازم و تجهیزات حیاتی به فضاهای امن در همان طبقه انتقال یابند. همچنین بیمارانی که نیازمند به گاز های طبی هستند با کپسول اکسیژن ، ماسک و سایر تجهیزات سیار مورد نیاز منتقل می شوند.
- به منظور کاهش سرایت آتش از بخش های مجاور ، جداره های داخلی بخش ها را برای مدت 60 دقیقه مقاومت در برابر آتش طراحی می نمایند.
خاموش کردن آتش
منشا حریق احتمالی مواد کاغذی ، پارچه ای و زباله در فضای پشتیبانی است. مناسب ترین سیستم خاموش کننده برای خاموش کردن حریق احتمالی در هر بخش ، استفاده از آب است. بدین منظور پیشنهاد می شود از سیستم آتشنشانی آبی شامل جعبه های اتش نشانی با شیر و شلنگ و آب فشان و از نوع کمک های اولیه استفاده شود.
حریق احتمالی در هر بخش ، در فضاهایی که تجهیزات الکتریکی یا اتصال کابل های برق در آن ها وجود دارد نیز ناشی می شود. برای خاموش کردن حریق ناشی از برق در بخش ها مناسب ترین خاموش کننده ، کپسول های دیواری قابل حمل هستند و توصیه می شود در فواصل معین به دیوار های داخل بخش ها نصب شوند. همچنین ذکر این نکته حائز اهمیت است که خاموش کننده های آبی برای این نوع آتش سوزی ها مناسب نیستند.
حفاظت در مقابل دود
بیشترین تلفات ناشی از آتش سوزی ، ناشی از تراکم دود و خفگی حاصل از آن است. بدین جهت رعایت نکات زیر جهت پیش گیری از تراکم دود در طراحی تاسیسات مکانیکی بیمارستان این بخش ها توصیه می شود:
- تخلیه دود از منطقه آتش
- تخلیه دود از مسیر های طراحی شده ، جهت خروج اضطراری بیماران و کارکنان و همچنین جلوگیری از نفوذ دود به این مناطق از اهمیت زیادی برخوردار است.
از نقطه نظر روش های تخلیه دود ، فضای هر بخش به دو دسته تقسیم می شوند :
- در فضاهایی که مستقیما به خارج پنجره دارند، مناسب ترین روش تخلیه دود از طریق پنجره ها است. برای این منظور لازم است تمام یا قسمتی از این پنجره ها از نوع بازشو باشد. البته این پنجره ها باید تحت کنترل پرسنل مسئول قرار داشته باشد. به این ترتیب تخلیه دود از این پنجره های بازشو به سهولت و بدون استفاده از دستگاه های مکانیکی صورت می گیرد. برای تخلیه ی دود سطح بازشوی پنجره باید حداقل 4 درصد اتاق باشد.
- در صورتی که برخی از فضاها پنجره های بازشو نداشته باشند ، ناگزیر باید تخلیه دود به کمک دستگاه های مکانیکی انجام پذیرد. در این روش مکنده ی تخلیه دود فقط به هنگام آتش سوزی ( به صورت خودکار) و با فرمان گرفتن از حسگر های دود ، به کار می افتد. همچنین میزان تخلیه ی دود ، حدود 6 بار تعویض هوا در ساعت پیشنهاد می شود.
در طراحی سیستم های هوارسان هر بخش رعایت نکات زیر پیشنهاد می گردد :
- در هنگام وقوع آتش سوزی ، فشار منطقه آتش نسبت به فضاهای مجاورش باید منفی باشد.
- مسیر های تخلیه بیماران در زمان درگیری احتمالی آتش ، باید نسبت به منطقه آتش فشار مثبت داشته باشد.
به منظور کنترل دود ناشی از حریق احتمالی در کلیه فضاهایی که سیستم مناسب برای کنترل شرایط هوای آن ها سیستم هوارسانی است ، رعایت نکات زیر الزامی است :
- روی کانال هوای برگشت یا کانال تخلیه ی هوا اشکارساز دود در نظر گرفته شود.
- در زمان وقوع حریق ، بادزن دستگاه هوارسان ، با دریافت پیام از آشکارساز دود به طور خودکار خاموش می شود.
- بادزن تخلیه ی دود باید در برابر دمای دود مقاوم باشد.
- در زمان وقوع حریق ، باید دود را از طریق کانال برگشت یا تخلیه ی هوا از فضاهای منطقه ی آتش دریافت و به وسیله ی بادزن تخلیه ی دود به خارج بیمارستان تخلیه کرد.
- در زمان حریق دمپر های دود که بر روی کانال های ورود هوا به منطقه ی آتش قرار دارند در اثر دمای ناشی از دود به صورت خودکار بسته می شوند و سدی در برابر ورود هوای تازه ایجاد می کنند.
توجه: برای مطالعه و آشنایی با ملاحظات عمومی در طراحی تاسیسات بیمارستان اینجا را کلیک کنید!
بدون دیدگاه