راهنمای انتخاب و خرید چیلر ساختمان

تامین بار برودتی ساختمان ها برای کاربری تهویه مطبوع و همچنین تأمین آب سرد مورد نیاز کارخانجات و واحدهای صنعتی توسط چیلرها انجام می پذیرد. در این مقاله با رویکرد تخصصی و در عین حال کاربردی قصد داریم به معرفی انواع چیلرها در صنعت تاسیسات بپردازیم و مهمترین نکات جهت انتخاب و خرید چیلر ساختمان را بررسی نماییم.

همانطور که می دانیم در اکثر پروژه های ساختمانی نظیر ساختمان های مسکونی، مراکز تجاری و تفریحی، هتل ها و پروژه هایی از این دست که بار برودتی ساختمان زیاد است، چیلرها نقش اصلی در تهویه مطبوع را ایفا میکنند.

تأمین آب سرد مورد نیاز فن کویل ها و هواساز های یک ساختمان که نقش اصلی در تهویه مطبوع و تامین هوای تازه ساختمان ها را ایفا می کنند، بر عهده چیلر است. همچنین در واحد های صنعتی تولید آب سرد فرآیندی و خنک کاری دستگاه های صنعتی به وسیله چیلر انجام می پذیرد. بی شک انتخاب نوع چیلر مناسب برای ساختمان پیش از فرآیند تأمین و خرید چیلر امری ضروری است.

از آنجا که در اکثر پروژه های ساختمانی و صنعتی، هزینه تأمین و بهره برداری چیلرها نسبت به سایر تجهیزات تهویه مطبوع و تاسیسات مکانیکی ساختمان، بیشتر است. لازم است تا کارفرمایان و سازندگان جهت خرید چیلر پروژه هایشان از افراد متخصص در این زمینه و برندهای معتبر سازنده چیلر بهره مند شوند.

6 مزیت استفاده از چیلر ها برای پروژه های ساختمانی

همانطور که میدانیم از چیلرها قابلیت استفاده در کاربری صنعتی و ساختمانی را دارند. یکی از کاربردهای مهم چیلر در کارخانجات صنعتی حفظ دمای تجهیزات و دستگاه ها در طول فرآیند بهره برداری از آن ها می باشد. همچنین چیلرها نقش اصلی در تهویه مطبوع ساختمان را ایفا میکنند. 6 مزیت اصلی در خرید چیلر جهت تهویه مطبوع ساختمان به شکل زیر است:

1. توانایی تولید برودت در ظرفیت های بالا
2. انعطاف پذیری بالا در موقعیت جانمایی دستگاه در ساختمان
3. قابلیت استفاده به صورت دو فصلی
4. سازگاری با اقلیم های متفاوت به جهت تنوع در نوع عملکرد دستگاه
5. انعطاف پذیری در کنترل برودت و هوادهی فضاها برای سیستم های چیلر و هواساز
6. مصرف انرژی پایین تر نسبت به سیستم های انبساط مستقیم

انواع چیلر ها در ساختمان از نظر عملکرد و بهره‌وری

چیلرها به طور کلی بر مبنای نوع سیکل برودت، به دو دسته اصلی چیلر تراکمی و چیلر جذبی تقسیم میشوند. اساس کار در این دو سیستم با یکدیگر تفاوت دارند اما با این حال هر دو نوع تراکمی و جذبی یک وظیفه مشترک دارند و آن سرد کردن آب است.

مهمترین و در عین حال پرکاربردترین چیلر در پروژه های ساختمانی چیلر تراکمی است. این چیلرها با تراکم مبرد در کمپرسور وظیفه ایجاد برودت لازم برای تهویه مطبوع و یا کاربری های صنعتی را بر عهده دارند. چیلرهای تراکمی به دو دسته اصلی زیر تقسیم می شوند:

• چیلر تراکمی هوا خنک
• چیلر تراکمی آب خنک

 

همچنین چیلرهای جذبی که در آن ها بجای تراکم مبرد در کمپرسور، جاذب ها نقش ایجاد برودت را ایفا میکنند؛ بر اساس نوع جاذب و مبرد و همچنین نحوه سیکل تبرید به دسته بندی های زیر تقسیم می شوند.

• چیلر جذبی آب و آمونیاک
• چیلر جذبی لیتیوم بروماید و آب

به دلیل خاصیت شیمیایی مضر در آمونیاک استفاده از این چیلرهای آمونیاکی تقریباً منسوخ شده است. در این چیلرها آب نقش جاذب و آمونیاک نقش مبرد را در سیکل تبرید جذبی ایفا می کردند.

چیلرهای جذبی لیتیوم بروماید و آب بسیار رایج و متداول است. در این چیلر آب نقش مبرد و لیتیوم بروماید که نوعی نمک است نقش جاذب را ایفا میکند.

همچنین چیلرهای جذبی بر اساس نحوه سیکل تبرید در آن ها نیز به صورت زیر نیز دسته بندی میشوند:

• چرخه‌های تبرید تک اثره (Single Effect)
• چرخه‌های تبرید دو اثره (Double Effect)
• چرخه‌های تبرید سه اثره

چرخه‌های تبرید جذبی تک اثره و دو اثره در مقیاس بسیار وسیع و در اشکال متنوع ساخته می‌شوند، در حالیکه چرخه‌های تبرید سه اثره همچنان در دست مطالعه هستند.

لازم به ذکر است که چیلرهای جذبی بر اساس منبع حرارتی نیز به 4 دسته کلی زیر نیز تقسیم بندی میشوند:

• چیلر جذبی با آب گرم
• چیلر جذبی با آب داغ
• چیلر جذبی با بخار آب
• چیلر جذبی شعله مستقیم

همانطور که توضیح داده شده چیلرهای جذبی از نظر عملکرد، جاذب و منبع حرارتی می تواند به دسته بندی های مختلفی تقسیم شود. اما سوال اینجاست که چیلرهای جذبی در صنعت تاسیسات کشور به چند دسته تقسیم میشود. 4 دسته اصلی زیر جهت خرید چیلر جذبی در بازار قابل تامین است:

• چیلر تک اثره آب گرم
• چیلر تک اثره بخار
• چیلر دو اثره بخار
• چیلر شعله مستقیم

حال پس از معرفی انواع و دسته بندی چیلرهای ساختمانی و صنعتی، با ما همراه باشید تا کمی بیشتر با یکی از مهمترین تجهیزات تهویه مطبوع ساختمان آشنا شویم.

چیلر های تراکمی چگونه کار میکنند؟

چیلر تراکمی دستگاهی است که با استفاده از یک سیال خنک کننده (مبرد) در سیکل تبرید، سیال دیگر را که عمدتاً آب است را سرد میکند. از آب سرد تولید شده، در سیستم های صنعتی جهت خنک کاری بخش هایی از ماشین آلات و در تهویه مطبوع جهت خنک کردن هوا از طریق دستگاه هواساز و یا فن کویل استفاده میشود.

در این بخش توصیه میشود جهت درک بهتر از نحوه عملکرد دستگاه چیلر تراکمی، با سیکل تبرید تراکمی آشنا شوید. سیکل تبرید تراکمی شامل 4 فرایند اصلی زیر است:

1. جذب حرارت در اواپراتور
2. تراکم در کمپرسور
3. دفع حرارت در کندانسور
4. اختناق در شیر انبساط

مهمترین نقش در سیکل سرمایش چیلرهای تراکمی بر عهده کمپرسور است. کما اینکه دیگر اجزای نام برده در سیکل تبرید تراکمی هم نقش بسزایی در این نوع از چیلرها دارند. با ما همراه باشید تا با تشریح نحوه عملکرد چیلرهای تراکمی و معرفی تجهیزات اصلی شما را در انتخاب و خرید چیلر تراکمی مناسب برای ساختمان هایتان کمک کنیم.

در چرخه تبرید تراکمی، مبرد در فشار به شکل بخار اشباع وارد کمپرسور می شود. در این مرحله تراکم مبرد موجب افزایش فشار سوپرهیت شدن آن میشود و به فشار کندانسور میرسد. در کندانسور حرارت جذب شده مبرد به به هوای محیط و یا آب در کندانسورهای آبی، منتقل شود.

پس از دفع حرارت مبرد نیاز است جهت تکمیل سیکل تبرید و رسیدن مبرد به دما و فشار اواپراتور از یک قطعه منبسط کننده که عموما شیر انبساط است استفاده شود. مبرد پس از کاهش فشار در شیر انبساط آمده این است که در اواپراتور آب سرد مورد نیاز ساختمان را تامین کند. نمودار زیر یکی از معروف ترین نمودارهای ترمودینامیک است که مربوط به سیکل تراکمی تبرید است.

تفاوت دستگاه چیلر با روف تاپ پکیج و کندانسینگ یونیت

یکی از سوالات رایج در افرادی که آشنایی چندانی با صنعت تهویه مطبوع ندارند، همین موضوع است. خرید چیلر به دلیل هزینه بالای این دستگاه ارزشمند باید به دقت انجام گیرد. مهم است که سازندگان و خریداران این دستگاه، به صورت کلی تفاوت میان چیلر با روف تاپ پکیج یا داکت اسپلیت را بداند.

اگر مبرد ورودی به کویل اواپراتور، هوا را مستقیماً سرد کند به آن سیستم تبرید انبساط مستقیم (Direct Expansion) یا DX گفته میشود. سرمایش کولرهای گازی اسپلیت، VRF، روف تاپ پکیج یونیت و کندانسینگ یونیت همگی از نوع DX است. اما اگر مبرد در اواپراتور آب را سرد کند و هوای مورد نیاز تهویه مطبوع از طریق آب سرد شده به دما و رطوبت مطلوب برسد، به این دستگاه چیلر گفته میشود.

تصویر فوق نمونه ای از یک سیستم DX جهت تهویه مطبوع ساختمان از شرکت تهویه اروند می باشد. این دستگاه همان روف تاپ پکیج است که از دو قسمت کندانسینگ و هواساز به صورت یکپارچه تشکیل شده است. اواپراتور دستگاه پکیج پشت بامی در واقع همان کویل سرمایش هواساز آن است.

هوای مورد نیاز جهت سرمایش فضاها در قسمت هواساز توسط فن های سانتریفیوژ، مستقیماً از روی کویل اواپراتوری کشیده و سرد میشود. سپس با کانال کشی از دستگاه به منظور تهویه مطبوع، در داخل فضاهای ساختمان توزیع میشود.

تفاوت های چیلر هوایی با چیلر آبی

قطعا یکی از مهمترین نکات در زمان طراحی، انتخاب و خرید چیلر تراکمی برای هر پروژه، انتخاب نوع چیلر می باشد. در این بخش به معرفی چیلرهای آبی و هوایی می پردازیم و تفاوت های آن را بررسی میکنیم.
همانطور که پیشتر توضیح داده شد کندانسورها در سیکل تبرید تراکمی نقش دفع حرارت مبرد در بخش فشار بالای سیستم را بر عهده دارند. در واقع کندانسورها از دو روش میتوانند دفع حرارت را انجام دهند. در چیلرهای هوا خنک، کندانسورهای هوایی حرارت را توسط کویل های مسی و فن های آکسیال در بالای کویل ها به هوای محیط دستگاه منتقل میکند. در حالی که در کندانسورهای آبی گرمای مبرد به آب منتقل میشود.

در سالیان گذشته از چیلرهای آبی در پروژه هایی که دسترسی به منابع آب محدودیت چندانی نداشته، استفاده شده است. امروزه به جهت محدودیت منابع آب در کشورمان خرید چیلر تراکمی آبی نسبت به گذشته کاهش چشمگیری داشته است. در تصویر شماتیک عملکرد چیلرهای تراکمی آب خنک جهت درک بهتر از نحوه عملکرد آنها ارائه شده است.

در چیلرهای تراکمی آب خنک، به وسیله دستگاهی به نام برج خنک کننده (کولینگ تاور) و پمپ سیرکوله برج، آب گرم شده در کندانسور خنک میشود و مجدد آماده دریافت گرما از مبرد فوق اشباع میشود. برج های خنک کن که بدنه آن ها غالباً از جنس آنها از فایبرگلاس است به دو نوع مدور و مکعبی در صنعت تاسیسات ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد.
در این دستگاه آب که حرارت را از مبرد دریافت کرده است از طریق نازل هایی بر روی پکینگ ها اسپری میشود. پکینگ ها در برج خنک کن همانند پوشال در کولر آبی عمل میکنند. پکینگ ها یا (Fill)، با افزایش سطح و زمان تماس آب هوای محیط سبب افزایش راندمان در برج خنک کننده میشود. هوای محیط از طریق لوور (Louver) در بدنه برج توسط فن های کندانسوری به داخل محفظه کولینگ تاور کشیده میشود.

با کاهش دمای آب در برج خنک کننده تنها نیاز است که آب جمع شده در کف برج توسط پمپ سانتریفیوژ مجدد به مبدل حرارتی کندانسور بازگردد. در تصویر زیر شماتیک یک دستگاه برج خنک کننده جهت درک بهتر از فرآیند این دستگاه آورده شده.

مقایسه چیلر هوایی نسبت به چیلرهای آبی|بررسی مزایا و معایب آنها

تفاوت در چیلر هوایی و چیلر آبی تنها در نوع کندانسور آنها است. با این وجود این تفاوت، موجب تغییر در میزان مصرف انرژی، هزینه های اولیه و جاری سیستم و راندمان دستگاه و همچنین شرایط بهره برداری دستگاه در پروژه ها میشود.
جهت بررسی برخی از مهمترین فاکتورهای ارائه شده در خرید چیلر تراکمی، بهتر است برای یک پروژه نمونه تناژ نامی دستگاه را محاسبه کنیم. در این پروژه یک دستگاه چیلر تراکمی جهت تهویه مطبوع برج مسکونی 10 طبقه واقع در شهر تهران از طرف مشاور تاسیسات در نظر گرفته شده است.  مقدار تناژ واقعی دستگاه از طرف مشاور تاسیسات 120 تن تبرید (422 kW) واقعی اعلام شده است.
برای تامین بار سرمایش تهویه مطبوع این پروژه فرض میکنیم از یک دستگاه چیلر دو مدار با کمپرسور اسکرو برند بیتزر استفاده میکنیم. لازم به ذکر است که در بخش های بعدی این مقاله در مورد دمای کندانسور توضیحات کاملی داده شده است. اما بطور خلاصه دمای کندانسور برای کندانسورهای آبی 40 درجه سانتی گراد و برای کندانسورهای هوایی بین 5 تا 15 درجه سانتی گراد بالاتر از دمای هوای محیط در نظر گرفته میشود.  در این حالت با در نظر گرفتن دمای 39 درجه سانتی گراد در شرایط بحرانی تابستانی در شهر تهران، و با در نظر گرفتن 10 درجه اختلاف دما در کندانسور، دمای کندانسور هوایی را 49 در نظر میگیرم.

در تصاویر زیر خروجی نرم افزار بیتزر برای کمپرسورهای چیلر هوایی و چیلر آبی آمده است. با توجه به اطلاعات نرم افزار و بر اساس اطلاعات ورودی یکسان تناژ اسمی جهت تامین بار سرمایشی ساختمان در چیلر هوایی برابر 180 تن اسمی است. این در حالی است که با استفاده از کندانسور آبی دستگاه با ظرفیت اسمی 160 تن اسمی جوابگوی نیاز برودتی پروژه است.

خروجی نرم افزار برای کندانسور آبی	خروجی نرم افزار برای کندانسور هوایی

در این پروژه نمونه مصرف برق کمپرسور چیلر هوایی 59.7 kW در حالی که مصرف برق برای کمپرسورهای چیلر آبی 47 kW برآورد شده است. کاهش 30 درصدی مصرف برق سیستم در کنار کاهش هزینه کمپرسورها و اقلام تبرید، از جمله مزیت های سیستم های تراکمی آب خنک است. با این حال استفاده از چیلرهای آبی دارای محدودیت هایی است که می بایست در خرید چیلر تراکمی برای پروژه های صنعتی به طور دقیق بررسی کنیم.

دلایل افزایش خرید چیلر تراکمی هوایی نسبت به چیلرهای آبی چیست؟

1. هزینه اجرای پایین در چیلرهای هوا خنک: علت این امر آن است که تمامی اجزای دستگاه چیلر تراکمی به صورت یکپارچه توسط سازندگان در محل پروژه قرار میگیرد. برخلاف چیلرهای هوایی در چیلرهای آبی برج خنک کن در بیرون از فضای موتورخانه قرار میگیرد و نیاز به لوله کشی و اجرای سیستم پمپاژ برای ارتباط میان برج و کندانسور است.
2. عدم مصرف آب در کندانسورهای چیلر تراکمی هوایی: از جمله مهمترین معایب در انتخاب و خرید چیلر تراکمی آب خنک مصرف زیاد آب در آن ها به واسطه مکانیسم کندانس در آن ها است. اکثر مناطق کشور متأسفانه با مشکلی کم آبی مواجه هستند و خصوصاً برای این مناطق انتخاب اول جهت تامین برودت ساختمان چیلرهای هوایی است.
   به صورت تقریبی مصرف آب برج های خنک کن (آب جبرانی برج) برای چیلرهای آبی در هر ساعت 3 تا 4 و نیم گالن به ازای هر تن است. که در پروژه نمونه این مقدار در حدود 8 تا 12 gpm می باشد. میزان آب جبرانی بر اساس نوع کمپرسور رنج متفاوتی دارد که در کتاب مراجعات سریع نوشته استاد محمدرضا سلطاندوست مقادیر آن ذکر شده است. لازم به ذکر است میزان آب جبرانی با توجه به راندمان برج باید توسط سازندگان محترم دستگاه اعلام شود.
3. بهره برداری و تعمیر نگهداری آسان در چیلرهای هوایی: در چیلرهای آبی به واسطه گردوغبار موجود در هوای محیط و همچنین سختی آب، نیاز به شست و شوی دوره ای پکینگ های برج خنک کننده دارد. همچنین در این سیستم جهت حذف سختی آب از سختی گیرهای رزینی استفاده می شود که این سختی گیر ها به سبب نوع عملکرد تبادل یونی، نیاز به احیای نمکی رزین دارند. درنتیجه بهره برداری از سختی گیر نیز نکته مهم و البته محدودیتی دیگر در انتخاب و خرید چیلر آبی است.
4. محدودیت های معماری و اجرای سیستم لوله کشی: همانطور که گفته شد برای دفع حرارت در کندانسور چیلرهای آبی نیاز است تا از طرف برج خنک به وسیله سیستم پمپاژ آب به داخل لوله های مبدل حرارتی کندانسور ارسال شود. این امر قطعاً نیازمند لوله کشی رفت و برگشت به برج از طرف کندانسور را دارد.
   بصورت تقریبی در چیلرهای تراکمی آب خنک دبی 3 gpm به ازای هر تن تبرید جهت خنک کاری در کندانسور، مورد قبول است. در پروژه نمونه به صورت تقریبی دبی آب برج به کندانسور در حدود 480 gpm در نظر گرفته میشود که با در نظر گرفتن نرخ افت فشار 2.5 درصد، سایز لوله کشی 6 اینچ میشود.
5. عدم نیاز به فضایی در موتورخانه جهت جانمایی دستگاه چیلر تراکمی: به دلیل آنکه چیلرهای تراکمی هوا خنک جهت دفع حرارت می بایست در فضای باز که غالباً بر روی بام ساختمان در نظر گرفته می شود، جانمایی شوند. نیاز به اشغال فضا در موتورخانه ساختمان ندارد. این قابلیت برخلاف چیلرهای آبی که در موتورخانه جانمایی میشوند، در برخی از پروژه ها مزیت محسوب میشود.
   همانند تمامی سیستم های تهویه مطبوع تمامی دستگاه ها در مقایسه با دستگاه ها با کاربرد مشابه مزایا و معایبی دارد که در بخش بعد به مزایای خرید چیلر آبی نسبت به چیلر هوایی می پردازیم.

مزایای خرید چیلر آبی نسبت به چیلر هوایی در چیست؟

• بازدهی بالاتر نسبت به چیلر هوایی: یکی از مهمترین شاخص های برای بررسی میزان بازدهی سیستم های تبرید شاخص COP یا ضریب عملکرد دستگاه است. در پروژه نمونه این مقدار برای کمپرسور چیلر هوایی 3.5 بوده در حالی که برای کمپرسورهای چیلر آبی 4.69 می باشد که اختلاف قابل توجه ای دارند.
• کاهش هزینه مصرف برق ساختمان: به سبب راندمان بالاتر و به واسطه دمای پایین تر کندانسور در چیلرهای آبی نسبت به چیلرهای هوایی مصرف انرژی در این سیستم به نسبت کمتر است. لازم به توضیح است به طور دقیق با توجه به سایزینگ تجهیزات تبرید مصرف برق مشخص می شود.
  به این دلیل که چیلرهای آبی از الکتروموتورها با مصرف انرژی الکتریکی برای پمپ های برج استفاده می کنند و می تواند این میزان قابل توجه باشد. اما به طور کلی با در نظر گرفتن فن های کندانسوری برای هر دو نوع چیلر مصرف انرژی برق در تناژ واقعی یکسان، کمتر است.
• طول عمر بالاتر در چیلرهای آبی نسبت به تراکمی: در چیلرهای آبی غیر از برج خنک کن آن مابقی تجهیزات در داخل موتورخانه قرار دارد و در معرض نور مستقیم خورشید، برف، باران، یخ و گرما قرار ندارد. برج های خنک کن نیز مقاومت بالایی در برابر عوامل بیان شده دارد و این عمر سبب میشود که طول عمر دستگاه نسبت به چیلر هوایی بیشتر باشد.
• تولید سر و صدای کمتر به نسبت چیلرهای هوایی: چیلرهای تراکمی آبی نسبت به چیلرهای هوایی سطح دسیبل کمتری در هنگام روشن بودن و کارکرد دستگاه دارند. این ویژگی سبب میشود که در کاربری هایی همچون بیمارستان ها و مراکز آموزشی مزیت قابل توجه ای محسوب شود.همچنین برای کاربری هایی همچون ساختمان های مسکونی و یا مراکز تجاری که از پشت بام آن ها به عنوان فضاهایی همچون روف گاردن و یا رستوران و کافی شاپ استفاده میشود. سر و صدای دستگاه چیلر هوایی ایجاد مزاحمت برای افراد داشته باشد.

10 نکته مهم هنگام خرید چیلر تراکمی

حال که تفاوت میان چیلرهای تراکمی هوا خنک و آب خنک را متوجه شدیم نوبت پاسخ به این سؤال بسیار مهم است. در خرید چیلر تراکمی به چه فاکتورها و نکاتی می بایست توجه کنیم؟
اگر تا حدودی با صنعت تهویه مطبوع ساختمانی آشنا باشید قطعاً می دانید که در بیشتر از 80 درصد پروژه های ساختمانی، مشاور تاسیسات مکانیکال خرید چیلر تراکمی هوایی را جهت تامین سرمایش مورد نیاز هواسازها و فن کویل ها، به کارفرمایان پیشنهاد میکنند.
برای اینکه علت محبوبیت چیلرهای تراکمی را بهتر متوجه شویم، به طور خلاصه فاکتورهایی که در انتخاب نوع چیلر ساختمان باید در نظر گرفته شود را در ادامه بررسی خواهیم کرد:

• میزان هزینه اولیه دستگاه
• دسترسی به منابع انرژی آب و برق
• محدودیت های معماری و سازه در ساختمان
• هزینه های مربوط به بهره برداری و تعمیرات
• قابلیت اطمینان در تامین نیاز سرمایش ساختمان
• هزینه های اجرای سیستم و لوله کشی در ساختمان
• دسترسی به افراد متخصص و زیر ساخت های بهره برداری
• سطح کیفی هوا در محل پروژه از نظر گردوغبار و ذرات معلق
• میزان فضای در نظر گرفته شده برای موتورخانه درون ساختمان
• سطح کیفی دستگاه های موجود در بازار ایران و تجارب سازندگان تجهیزات

هر یک از موارد فوق در پروژه های ساختمانی بر اساس کاربری، میزان بودجه کارفرما، محل اجرای پروژه و … می تواند در انتخاب نوع چیلر برای ساختمان تاثیرگذار باشد.

چیلرهای تراکمی از چه تجهیزاتی تشکیل شده اند؟

همانطور که در بخش های قبلی بدان پرداخته پرداختیم، تجهیزات اصلی در سیستم های تبرید تراکمی کندانسور، اواپراتور، شیر انبساط و کمپرسور است. با این حال جهت به منظور افزایش راندمان و بهره برداری قابل اطمینان از دستگاه، به طور معمول از تجهیزات جانبی زیر استفاده می شود.

• شیر برقی
• شیر سرویس
• سایت گلاس
• فیلتر درایر
• رسیور
• اکونومایزر
• آکومولاتور
• لرزه گیر
• سوئیچ فشار
• مافلر
• تابلو برق دستگاه
• سیستم کنترل PLC

البته توجه داشته باشید که در پایین تر به بررسی دقیق تر تجهیزات اصلی چیلرهای تراکمی و معرفی عملکرد تجهیزات جانبی در این دستگاه خواهیم پرداخت.

انواع کندانسور در چیلر تراکمی|بررسی عملکرد آن ها

پیشتر توضیح دادیم که تفاوت چیلرهای هوایی و آبی در نوع کندانسور آن هاست. و از قبل می دانیم که کندانسورها به دو نوع آبی و هوایی تقسیم بندی میشوند. حال به بررسی مشخصات هریک از کندانسورها میپردازیم:

نکات انتخاب و خرید کویل های کندانسور هوایی

کندانسورهای هوایی از دو تجهیز اصلی به نام کویل کندانسوری و فن کندانسوری تشکیل میشود. کویل های مسی به همراه فین که غالباً از جنس آلومینیوم است، کویل کندانسوری را تشکیل می دهند. مایع فوق اشباع یا سوپرهیت به کلکتورهای مسی کویل کندانسور وارد میشود. و پس از انتقال حرارت با هوای محیط که توسط فن های آکسیال از روی کویل کشیده میشود به حالت مایع تغییر فاز میدهد. این تغییر فاز در فشار ثابت کندانسور (بخش فشار بالا) انجام میگیرد و نتیجه آن دفع حرارت مبرد به هوای محیط و کاهش دمای آن، است. مایع برد پس از خروج از کندانسور وارد مخزن رسیور میشود که در بخش های بعدی به بررسی رسیورها می پردازیم.

لوله های مسی در کویل کندانسوری هوا خنک به طور معمول در سایزهای 3/8” و ½” به کار میروند. به جهت تیپ سازی ابعاد و متریال های بکار رفته در هر رنج ظرفیت سازندگان دستگاه های تهویه مطبوع، ابعاد اصلی کویل های کندانسوری را ثابت فرض میکنند. در این صورت تغییر در ظرفیت کندانسور با سه مشخصه زیر انجام می پذیرد.

1. تعداد ردیف های لوله مسی: در کویل های کندانسوری از 2 تا 4 ردیف رایج است.
2. تعداد فین ها در هر اینچ (FPI): 8 تا 14 فین در هر اینچ غالباً مورد استفاده قرار میگیرد.
3. مدار بندی کویل: مدار بندی Half معمولاً برای کویل های کندانسوری استفاده میشود.

فین ها نیز نقش بسیار مهمی در دفع حرارت مبرد، ایفا میکنند. با این تفاوت که فین ها را میتوان از دو متریال مس و آلومینیوم ساخت. در اکثر پروژه های ساختمانی و صنعتی از متریال آلومینیوم برای ساخت کویل ها استفاده میکنند.

فین های آلومینیومی در عین حال که قیمت بسیار پایین تر نسبت به فین های مسی دارند، از نرخ انتقال حرارت بالایی برخوردار هستند. اما مقاومت پایین نسبت به خوردگی، سبب شده که برای درصد کمی از پروژه های صنعتی از متریال مس جهت ساخت صفحات فین (Fin Plates) استفاده شود. البته نباید فراموش کنیم که فین های مسی به جهت ضریب رسانش بالاتر نسبت به فین های آلومینیومی، ظرفیت حرارتی بالاتر و سایزینگ کوچکتری(در پیکربندی یکسان) دارند.

لازم به ذکر است که جهت افزایش مقاومت فین های آلومینیومی نسبت به خوردی، فین ها و در برخی مواقع هر دو فین و کویل را پوشش می دهند. پوشش های fin gold، blue fin، heresite و باژاک در کویل های کندانسوری بازار ایران رایج می باشند.

کویل های کندانسوری بر اساس آرایش قرار گیری به دسته V  تایپ، H تایپ و W تایپ تقسیم بندی میشود. نوع V تایپ در چیلرهای تراکمی صنعت تهویه مطبوع نسبت به سایر پیکربندی ها رایج تر است. کویل های W تایپ نیز در ظرفیت های بالا برای چیلرهای تراکمی خصوصاً در دستگاه شرکت های معتبر از جمله کریر و دایکین استفاده شده است.

انواع فن های کندانسوری برای چیلرهای تراکمی|بررسی نحوه عملکرد آن

فن های کندانسور از نوع آکسیال هستند و در بالای کویل های کندانسوری قرار میگیرد. وظیفه اصلی فن غلبه بر افت فشار هوای محیط در گذر از روی کویل می باشد. عموما در این فن ها به جهت کاهش میزان صدا و در عین حال میزان دبی افت فشار مکش هوا، از دور 900rpm استفاده میشود.

در بخش کویل های کندانسوری گفتیم که معمولاً تعداد ردیف های کویل مسی 2 تا 4 ردیف است. علت این امر محدوده غلبه فن های آکسیال بر افت فشار هوا روی کویل است. در تصویر زیر مشخصات فنی یکی از مدل های فن کندانسوری ساخت شرکت روزنبرگ آلمان را نشان میدهد.

همانطور که مشاهده میکنید برای مدار بندی مثلث با فرکانس 50Hz مقدار افت فشار قابل تامین توسط این فن با توجه به میزان هوای گذر کرده از روی کویل در بازه 40 تا 160 پاسکال می باشد. از این محدوده افت فشار حداکثر برای کویل های کندانسور تا 4 ردیف قابل تامین است.

لازم به ذکر است در موارد معدود و در پروژه های خاص ممکن است کویل 6 ردیفه نیز توسط سازندگان پیشنهاد شود. در این موارد حتما می بایست مقدار افت فشار هوا روی کویل در نرم افزارهای معتبر طراحی کویل بررسی شود. و مقدار افت فشار قابل تأمین فن بر اساس میزان هوای اعلام شده توسط سازنده چک شود.

به منظور کنترل ظرفیت در کندانسورها و همچنین کاهش میزان مصرف انرژی در چیلر، میتوان از اینورتر و یا Axitop در فن های کندانسوری استفاده کرد. در مقاله (نام مقاله) به معرفی Axitop و فواید استفاده از این تجهیز ساده و کاربردی می پردازیم.

در پایان این بخش خالی از لطف نیست که چند برند معتبر در زمینه تولید فن های کندانسوری، معرفی شود. از جمله شرکت های سازنده معتبر خارجی در این زمینه می توان به EBM، روزنبرگ و زیلابگ که همگی از برندهای آلمانی هستند اشاره کرد.

انواع کندانسورهای آبی در چیلرهای تراکمی

کندانسورهای آبی در واقع یک مبدل حرارتی است که گرمای مبرد در سیکل تبرید برخلاف کندانسورهای هوایی به آب منتقل میشود. کندانسورهای آبی به دو نوع پوسته و لوله و صفحه‌ای دسته بندی می‌شوند که از هر دو نوع آن می‌توان در ساخت چیلرهای آب خنک استفاده نمود.

لازم به ذکر است به دلیل احتمال رسوب گرفتگی بالا و افزایش افت فشار در مبدل حرارتی صفحه ای، این نوع از کندانسورها جهت خنک کاری مبرد توصیه نمیشود. افت فشار بالا در مبدل، با در نظر گرفتن دبی بالای آب در کندانسورهای آبی، سبب بزرگ شدن پمپ و الکتروموتور آن میشود. این امر باعث افزایش مصرف برق و همچنین هزینه های تعمیر و نگهداری بالا در چیلرهای تراکمی آبی میشود.

اجزای تشکیل دهنده کندانسور آبی لوله و پوسته|بررسی مشخصات آن ها

کندانسور آبی پوسته و لوله از یک پوسته فولادی بدون درز جهت تحمل فشار بالای مبرد سوپرهیت ورودی به کندانسور و لوله‌های مسی بدون درز که آب بین کندانسور و  برج خنک کننده در جریان است تشکیل میشود. سایز معمول در تیوب های مسی 5/8”، ¾” و 1” می باشد و معمولاً با ضخامت ۰٫۱۰۹ تا ۰٫۰۶۵ اینچ تولید میشوند.

در این نوع از مبدل ها بافل ها (تیوب شیت) نیز بکار می روند که دو وظیفه اصلی آن ها عبارت اند از:

1. افزایش تلاطم مبرد در پوسته مبدل و در نتیجه افزایش ضریب انتقال حرارت و راندمان در مبدل
2. حفظ فاصله لوله های مسی در طول مبدل و مهار کردن لوله ها

از مزایای قابل توجه کندانسور پوسته و لوله طول عمر بالا و قیمت مناسب آن است. از معایب آن نیز می‌توان به بزرگتر بودنش نسبت به کندانسور آبی صفحه‌ای اشاره کرد.

مشخصات عملکردی کندانسورهای آبی لوله و پوسته

کندانسور آبی پوسته و لوله ای پرکاربردترین نوع در صنعت است و قابلیت تحمل فشارهایی تا ۶۰۰۰ psi و دماهایی بین ۲۵۰- تا ۸۰۰+ درجه سانتی گراد را دارد و از آنها در انواع صنایع مانند صنعت چیلر سازی به عنوان کندانسور آب خنک، صنایع شیمیایی، پتروشیمی، غذایی، دارویی و … استفاده می شود.

دمای ورود و خروج مبرد به پوسته مبدل حرارتی بر اساس سیکل تبرید متفاوت است. در حالیکه دمای ورود و خروج آب در برج خنک کن با توجه به راندمان و ظرفیت آن تعیین میشود که در حالت ایده آل بین 5 تا 7 درجه سانتی گراد تخمین زده میشود.

چرا در کندانسورهای آبی، مبرد در پوسته و آب در لوله قرار میگیرد؟

به دلیل اینکه آب ورودی به کندانسور، از طرف برج خنک کن به طرف مبدل حرارتی آمده و دارای سختی است. امکان رسوب گرفتگی کندانسور بوسیله آب بسیار زیاد است. حال با توجه به اینکه شست و شو و رفع رسوب کندانسور در تیوب ها به مراتب از پوسته مبدل آسان تر است. آب در تیوب ها و مبرد در پوسته کندانسور جای میگیرد.

بررسی عملکرد و انواع اواپراتور در چیلر تراکمی

در بخش های قبل توضیح دادم که تفاوت چیلرها با دستگاه هایی نظیر پکیج یونیت و اسپلیت در توع اواپراتور آن است. خروجی آب سرد دستگاه چیلر در واقع خروجی آب از اواپراتور آن می باشد. دستگاه چیلر با رساندن آب به دمای طراحی که تمامی سیستم های تهویه مطبوع بر مبنای این دما سایزینگ شده اند، نقش اصلی را در تهویه مطبوع ساختمان ایفا میکند.

در سیستم لوله کشی برگشت آب سرد ساختمان وارد اواپراتور می شود. سپس حرارتی که به واسطه سرمایش هوا در هواساز و یا فن کویل ها به آن منتقل شده، به مبرد انتقال میدهد. مبرد پیش از ورود به اواپراتور در حالت اشباع (80 درصد مایع و 20 درصد گاز) است و با دریافت حرارت در اواپراتور به حالت سوپرهیت در فشار پایین اواپراتور می رسد. حال که بهتر نحوه عملکرد در اواپراتورها را شناختیم نوبت به آن رسیده که انواع اواپراتور در چیلرهای تراکمی را بررسی کنیم.

اواپراتورهای چیلر به چند دسته تقسیم بندی می شوند؟

اواپراتورها در چیلرهای تراکمی بر اساس ساختار آن به سه دسته اصلی تقسیم می شوند:

اواپراتور پوسته و لوله معمولی (Dry Type Expansion)

در این اواپراتورها آب سرد مورد نیاز ساختمان وارد پوسته مبدل و مبرد درون لوله های مسی جریان دارند. این نوع از اواپراتورهای کاربرد وسیعی در صنعت تهویه مطبوع و صنایع شیمیایی، غذایی و … دارد. انتخاب اول برای چیلرهای تراکمی با ظرفیت های همین نوع اواپراتور است.

اواپراتور صفحه ای (Plated Evaporator)

از این نوع اواپراتور خصوصاً برا مینی چیلرها استفاده میشود. راندمان حرارتی بالا در کنار عدم اشغال فضای زیاد، اواپراتور های پلیتی را برای چیلرها با ظرفیت های پایین محبوب کرده. در این اواپراتور صفحات استنلس استیل در کنار هم قرار میگیرد و جریان مبرد و آب به صورت زوج و فرد در کنار هم عبور میکند و انتقال حرارت مورد نیاز صورت می پذیرد.

مستغرق (Flooded)

برخلاف اواپراتورهای پوسته و لوله معمولی در این اواپراتورها آب در پوسته اواپراتور و مبرد در لوله جریان دارد. تولید صدای کمتر، افزایش راندمان حرارتی، افت فشار پایین و کاهش احتمال برگشت مایع به کمپرسور، از مزیت های اصلی در این اواپراتورها می باشد.

در اواپراتورهای فلودد به دلیل آنکه مبرد در پوسته می باشد و نیاز است حجم زیادی از مبرد جهت انتقال حرارت با آب درون لوله مسی به صورت مایع در اواپراتور باقی بماند، قیمت چیلر را افزایش میدهد و به همین دلیل در بازار ایران محبوبیت کمتری نسبت به اواپراتورهای پوسته و لوله DX دارند.

بررسی مزایا و معایب اواپراتورهای پوسته و لوله با اواپراتورهای صفحه ای

• اواپراتور پوسته و لوله تحمل فشار و دمای بیشتری نسبت به اواپراتور صفحه ای دارد.
• افت فشار در سیستم با اواپراتور صفحه ای بیشتر از سیستم اواپراتور پوسته و لوله می باشد.
• راندمان اواپراتور صفحه ای بالاتر از نوع پوسته و لوله می باشد.
• ابعاد اواپراتور صفحه‌ای بسیار کوچکتر از اواپراتور پوسته و لوله بوده که عاملی در وزن چیلر نیز به‌شمار می‌آید.
• نگهداری اواپراتورهای صفحه ای حساس تر و نیاز به مراقبت بیشتری دارند.
• قیمت اواپراتور صفحه ای در تناژ یکسان ارزانتر از نوع پوسته ولوله می باشد.
• به‌دلیل ابعاد کوچکتر اواپراتورهای صفحه‌ای، حجم مبرد مورد نیاز در سیکل نیز بسیار کمتر از اواپراتور پوسته و لوله می‌باشد.

چه نوع کمپرسوری برای چیلرهای تراکمی مناسب است؟

کمپرسورها قلب تپنده و اصلی ترین تجهیز در چیلرهای تراکمی هستند. کمپرسورها با توجه به نوع کاربری آن ها در دسته بندی های متفاوتی تقسیم میشوند. با این در این مقاله به سه نوع از کمپرسورهای جابجایی مثبت (Positive Displacement) که بیشترین کاربرد را در چیلرهای تراکمی دارند می پردازیم.

دسته بندی انواع کمپرسورها در چیلرهای تراکمی

در چیلرهای تراکمی برای کاربری های تهویه مطبوع و فرآیند عموما از سه نوع کمپرسور زیر استفاده میشود:

• کمپرسورهای اسکرو
• کمپرسورهای اسکرال
• کمپرسورهای رفت و برگشتی

هریک از این کمپرسورها با توجه به کاربری، نحوه بهره برداری، ظرفیت و میزان بودجه در نظر گرفته شده برای پروژه، مزیت ها و معایبی را به همراه خواهند داشت. در ادامه به طور خلاصه هریک از انواع کمپرسورها را معرفی میکنیم و سپس بررسی کرده که بهتر است با توجه به فاکتورهای بیان شده از کدام نوع کمپرسور در چیلر تراکمی پروژه هایتان استفاده کنید.

بررسی ویژگی ها و عملکرد کمپرسورهای رفت و برگشتی

کمپرسورهای سیلندر – پیستونی یا رفتی و برگشتی، یکی از انواع پرکاربرد در کمپرسورهای برودتی هستند. این نوع کمپرسور در انواع چیلرهای تهویه مطبوع و صنعتی کاربرد دارند. عمل فشرده سازی مبرد گازی با حرکت یک پیستون به داخل سیلندر و سه عمل مکش، فشرده سازی و تخلیه، انجام می شود. ساختار ساده، عمر نسبتاً بالا و قابلیت تعمیر در این نوع کمپرسورها باعث محبوبیت و وسعت کاربرد آن‌ها گردیده.

کمپرسورهای رفت و برگشتی در سه نوع باز (open type)، بسته (Hermetic) و نیمه بسته (Semi-Hermetic) و در توان‌های پایین تا متوسط طراحی و تولید می‌گردند. از شرکت‌های بنام تولید کننده این نوع کمپرسور می‌توان به شرکت‌های بیتزر، کوپلند، فراسکولد و دورین ایتالیا اشاره کرد.

معایب کمپرسورهای رفت و برگشتی در چیلر تراکمی

• قطعات متحرک زیاد و در نتیجه تعمیر و نگهداری حساس تر
• لرزش و سر و صدای زیاد به دلیل داشتن قطعات متحرک زیاد
• استفاده برای پروژه های زیر 200 تن تبرید
• حساسیت بالا نسبت به برگشت مایع به کمپرسور
• اشغال فضای زیاد و بالا رفتن وزن دستگاه

مزایای کمپرسورهای رفت و برگشتی در چیلر تراکمی

• کنترل آسانتر نسبت به کمپرسورهای اسکرال و اسکرو
• داشتن هزینه اولیه کمتر نسبت یه کمپرسورهای اسکرو
• استفاده در هر دو نوع چیلر تراکمی هوایی و آبی تا ظرفیت های حدود 150 تن
• طراحی آسان تر ساختمان چیلر در استفاده از این نوع از کمپرسور
• توانایی اتصال چند کمپرسور برای یک مدار برخلاف کمپرسورهای اسکرو
• کاربرد وسیع این نوع کمپرسورها به واسطه تولید در ظرفیت های مختلف (از سردخانه های بزرگ تا یخچال های کوچک خانگی)

معرفی ویژگی ها و عملکرد کمپرسورهای اسکرو در چیلرهای تراکمی

کمپرسورهای نوع اسکرو یا پیچی در ظرفیت‌های بالای برودتی و جهت کاربری ‌های صنعتی و تهویه مطبوع کاربرد دارند. ضریب عملکرد بالا، کنترل ظرفیت و صدا و لرزش کم از مزایای این نوع کمپرسورها می‌باشند. کمپرسورهای اسکرو در سه نوع باز، بسته و نیمه بسته طراحی و تولید می‌گردند و در توان‌های متوسط و بالا در دسترس می‌باشند. متداول ترین نوع از کمپرسورهای اسکرو در پروژه ها با کاربری تهویه مطبوع نوع نیمه بسته یا semi-hermetic است.

از شرکت‌های بنام تولید کننده کمپرسورهای اسکرو می‌توان به شرکت‌های بیتزر آلمان، هنبل تایوان اشاره کرد. مدل های سری CSH از برند بیتزر ، RC2 از برند هنبل و CXH برند فراسکولد بیشترین کاربرد را در صنعت تهویه مطبوع ایران دارد.

در کمپرسورهای اسکرو برخلاف نوع اسکرال یا رفت برگشتی، امکان اتصال چند کمپرسور در یک مدار وجود ندارد. با این حال نیازی هم به این کار نیست. اول اینکه این کمپرسورها رنج ظرفیت برودتی گسترده ای دارند. و ثانیا قابلیت کنترل ظرفیت 4 مرحله ای در این نوع از کمپرسورها وجود دارد.

چیلر با استفاده از این نوع از کمپرسورها می تواند به صورت تدریجی به زیر بار برود و روشن شدن دستگاه بصورت صفر یا صد نباشد. به طور مثال می تواند 25% ، 50%  و سپس 75% و در نهایت 100%  به زیر بار برود. تصویر زیر Envelope کمپرسور نیمه بسته برند بیتزر را نشان میدهد. در پروژه نمونه این مقاله هم از این کمپرسور استفاده شده است می توانیم ببینیم که نقطه کارکرد کمپرسور در جایی است که قابلیت کارکرد در چها ظرفیت را داراست.

از این نوع کمپرسورهای هم برای چیلرهای تراکمی هوا خنک و هم در چیلرهای تراکمی آب خنک استفاده میشود. پیشنهاد می شود برای ظرفیت های بالا تا 500 تن تبرید از این نوع کمپرسورها استفاده شود.

اکنون نوبت به معرفی آخرین نوع کمپرسورهای چیلر تراکمی یعنی کمپرسورهای اسکرال می پردازیم.

بررسی مزایا و معایب کمپرسورهای اسکرو در چیلرهای تراکمی

مزایای استفاده از کمپرسورهای اسکرو در چیلر تراکمی:

• قطعات متحرک کم و در نتیجه احتمال خرابی کم
• ضریب تراکم بالا نسبت به سایر انواع کمپرسور چیلر
• وزن و سایز کوچکتر دستگاه نسبت به کمپرسورهای رفت و برگشتی در تناژ یکسان
• قابلیت کنترل ظرفیت 4 مرحله ای
• مقاومت بالا در برابر برگشت مایع به کمپرسور

معایب استفاده از کمپرسورهای اسکرو در چیلرهای تراکمی:

• لرزش و تولید سر و صدای نسبتا زیاد
• برای تناژ اسمی کمتر از 35 تن موجود نیست. پیشنهاد میشود برای ظرفیت های بالا 70 تن تبرید به استفاده از این نوع کمپرسور ها فکر کنید.
• هزینه تعمیرات بالا

کمپرسورهای اسکرال در چیلرهای تراکمی

کمپرسورهای اسکرال یا حلزونی نسبت به انواع دیگر کمپرسورهای برودتی جدیدتر می‌باشند. این نوع کمپرسورهای با ترکیب حرکت پیچشی و رفتی برگشتی توسط دو دیسک چرخنده باعث تراکم مبرد می‌شود.دیسک ها بصورت چرخنده در داخل هم وارد و خارج می شوند و باعث فشرده کردن مبرد گازی می شوند. یک دیسک که دیسک بالایی است ثابت است و فقط دیسک پایینی حرکت می کند و گاز را متراکم می کند.

ضریب عملکرد بالا، صدا و لرزش کم و قابلیت مدار بندی از مزایای این نوع کمپرسورها می‌باشد. کمپرسورهای اسکرال صرفا به صورت بسته (هرمتیک) طراحی و تولید می‌گردند و در توان‌های پایین تا متوسط در دسترس می‌باشند.

از شرکت‌های بنام تولید کننده کمپرسورهای اسکرال می‌توان به برند کوپلند و دانفوس فرانسه اشاره کرد.

بررسی مزایا و معایب کمپرسورهای اسکرال در چیلرهای تراکمی

مزایای استفاده از کمپرسورهای اسکرال در چیلرهای تراکمی:

• سر و صدای بسیار پایین
• امکان اتصال چند کمپرسور در یک مدار و ساخت دستگاه با ظرفیت 100 تا 150 تن تبرید
• راندمان نسبتا مناسب
• استفاده در هر دو نوع چیلر هوا خنک و آب خنک

مزایای استفاده از کمپرسورهای اسکرال در چیلرهای تراکمی

• عدم قابلیت تعمیر به واسطه ساختار هرمتیک
• ظرفیت برودتی پایین
• بالا بودن احتمال خرابی در کمپرسور به سبب عدم نصب صحیح، جا به جایی فاز و حمل افقی

لازم به ذکر است برخلاف دیگر کمپرسورها که در صورت نصب اشتباه، روشن نمیشوند، این کمپرسورها ضمن اینکه روشن میشوند، کار هم می کنند اما پس از مدت کوتاهی می سوزند.

شیر انبساط در چیلرهای تراکمی چه نقشی دارد؟

یکی از قطعات اصلی در سیکل تبرید شیر انبساط است. یکی از وظایف شیر انبساط کاهش فشار مبرد سابکول خروجی از کندانسور و به سبب آن کاهش دمای مبرد میباشد. وظیفه دیگری که این قطعه بر عهده دارد، تنظیم میزان مبرد عبوری از اواپراتور بر اساس مقدار سوپرهیت گاز خروجی اواپراتور می باشد.

شیرهای انبساط در سیکل تبرید چیلرهای تراکمی در دو نوع شیر انبساط ترموستاتیکی و شیر انبساط الکترونیکی دسته بندی میشوند.

شیر انبساط ترموستاتیکی: شیر انبساط ترموستاتیک با استفاده از حباب حسگر دما (Temperature sensing bulb) که در خروجی اواپراتور نصب میگردد، میزان سوپرهیت را کنترل میکند. دقت اندازه گیری در این شیرها به نسبتا شیرهای انبساط الکترونیکی کمتر است.

شیر انبساط الکترونیکی: نوع دیگری از شیرهای انبساط که با اندازه گیری دما و فشار مبرد خروجی از اواپراتور، مسیر عبور جریان مبرد را به منظور تنظیم مقدار سوپرهیت، با فرمان یک کنترلر الکترونیکی کم و زیاد می کند. دقت کنترل جریان در این نوع از شیرهای انبساط به مراتب بالاتر است.

دو برند مهم و رایج برای شیرهای انبساط در سیکل تبرید دانفوس (Danfoss) و کرل (Carel) می باشد. پیشنهاد میشود چنانچه شیر انبساط الکترونیکی در چیلر تراکمی مورد نیاز باشد، به جهت دقت و قابلیت اطمینان بالا از برند دانفوس شیر را تهیه کنید.