ملاحظات عمومی طراحی تاسیسات بیمارستان ( بخش دوم )
در مقاله قبلی عوامل تاثیر گذار عمومی بر طراحی بهینه تاسیسات مکانیکی ساختمان را معرفی کرده و دو عامل اقتصادی و صرفه جویی مصرف انرژی را تشریح کردیم . در این مقاله از سری مقالات ملاحظات طراحی تاسیسات بیمارستان عوامل انعطاف پذیری و پایداری کارکرد را بررسی خواهیم کرد.
انعطاف پذیری
انتخاب سیستم ها و دستگاه های تاسیسات مکانیکی در بیمارستان ها از اهمیت ویژه ای در طراحی تاسیسات بیمارستان برخوردار است و باید همراه با رعایت انعطاف پذیری باشد. انعطاف پذیری اهداف زیر را مد نظر دارد:
- تغییرات در روش های درمانی و نیز پیشرفت تکنولوژی تجهیزات پزشکی و بیمارستانی نیاز های جدیدی پدید می آورد که فضاهای هر بخش و نیز تاسیسات مکانیکی آن باید پاسخگوی این تغییرات باشد.
- سیستم های تاسیسات مکانیکی برای تامین شرایط مورد نیاز فضاهای هر بخش همواره در حال تغییر و تکامل است. بنابراین طراحی باید طوری صورت گیرد که این تغییرات ، با هزینه و تخریب کمتر ، پاسخگو باشد.
- در صورت تغییرات احتمالی در تیغه بندی های داخلی بخش ها – به دلیل نیاز به تغییر کاربری فضاها در دوره ی بهره برداری بیمارستان – باید بتوان تغییرات لازم را در سیستم های تاسیساتی ، بدون ایجاد مشکلات و تخریب های زیاد ، فراهم آورد.
دستگاه هوارسان در نزدیک ترین فاصله به بخش ها در خارج از محیط داخلی آن ها ، به گونه ای استقرار یابد که فاصله ای بیش از 6 متر بین محل استقرار دستگاه و فضاهای تهویه شونده تامین گردد.
در بیمارستان ها هر یک از بخش های تخصصی باید به صورت مجزا طراحی گردند و تمامی کانال های توزیع هوا و لوله کشی های مورد نیاز در داخل آن فضا طراحی می شود. این لوله کشی ها نباید از فضای بالای سر بیمار عبور کند. در این راستا موارد زیر باید در نظر قرار گیرد.
- سیستم توزیع افقی ، مناسب ترین سیستم توزیع هوا است ، در این حالت نصب کانال های افقی در داخل سقف کاذب بخش صورت می پذیرد.
- سیستم توزیع افقی ، مناسب ترین سیستم لوله کشی است ، در این حالت نصب لوله های افقی در داخل سقف کاذب بخش صورت می پذیرد.
- کانال های هوا و لوله کشی ها نباید به صورت عمودی ( رایزری) توزیع می شوند. کلیه کانال ها و لوله هایی که به این بخش ها وارد یا خارج می شوند، نباید از طبقات بالا یا پایین عبور کنند ( عبور از سقف یا کف ) چرا که در صورت تغییر کاربری این بخش ها ، می توان تغییرات لازم را در مسیر های کانال کشی و لوله کشی همان طبقه ایجاد نموده و از تغییر در طبقات فوقانی و تحتانی اجتناب نمود، از طرفی این عمل مانع از قطع شدن زون های حریق در کف و سقف می شود.
برای آن که در تغییرات احتمالی فضاها مشکلات انطباق سیستم های تاسیسات مکانیکی کمتر باشد و حداقل تخریب صورت پذیرد ، توجه به “دسترسی” نقش به سزایی دارد. مسیر لوله ها و کانال های هوا و محل نصب دستگاه های گرم کننده و سرد کننده در داخل بخش ها به گونه ای انتخاب شود که در زمان تغییرات به آسانی بتوان به آن ها دسترسی پیدا کرد.
پایداری کارکرد
منظور از پایداری کارکرد این است که در صورت هرگونه وقفه یا اختلال در سیستم های تامین کننده شرایط هوای فضاهای حساس ، بتوان با سیستم ها یا دستگاه هایی دیگر ( اضافی ، ذخیره ، پشتیبان ) شرایط مطلوب را همچنان برقرار نگاه داشت. این ویژگی در طراحی تاسیسات بیمارستان نقش بسیار مهمی را ایفا می کند.
در بیمارستان ها به جهت کنترل بی وقفه شرایط هوای فضاهای مختلف ، پایدار کردن کارکرد سیستم تاسیساتی در موارد زیر از اهمیت زیادی برخوردار است:
- کنترل بی وقفه شرایط هوا
- کنترل بی وقفه فشار های نسبی
- کنترل بی وقفه تخلیه هوای فضاهای کثیف
رعایت موارد زیر به منظور پایداری کارکرد سیستم های تاسیساتی توصیه می شود:
- دستگاه های هوارسان و سیستم های کنترل آن ها وظیفه ی تامین شرایط هوای فضاها را بر عهده دارند، برای تامین پایداری کارکرد دستگاه های هوارسان یکی از راه های زیر می تواند در طراحی مورد توجه قرار گیرد:
- دمنده هوای دستگاه های هوارسان از نوع دوگانه باشد تا در صورت از کار افتادن یکی از آن ها ، دمنده دیگر به صورت خودکار در مدار قرار گیرد.
- در انبار فنی مهندسی بیمارستان یک دستگاه دمنده ی هوای اضافی برای هر هوارسان ، با موتور برقی مناسب نگهداری شود تا در صورت لزوم ، در زمان کوتاه دستگاه معیوب جایگزین شود.
- مکنده تخلیه هوای برخی از فضاها باید بی وقفه کار کند تا فشار منفی هوای این فضاها همواره نسبت به فضاهای مجاور ، پایدار باقی بماند. این فضاها شامل اتاق های کار کثیف ، اتاق های نظافت ( تی شوی ) ، تمامی حمام ها و سرویس های بهداشتی بیماران و کارکنان ، پیش ورودی اتاق های کثیف ، اتاق جمع آوری زباله و رخت کثیف ، رختکن کارکنان و پیش ورودی بخش ها می شود.
- توصیه می شود برای اطمینان از کارکرد پایدار مکنده های تخلیه ی هوای این فضاها ، این مکنده ها از نوع دوگانه انتخاب شوند تا در صورت از کار افتادن یکی ، مکنده ی دیگر به صورت خودکار راه اندازی شود و فشار منفی مورد نیاز فضای مربوطه را همچنان پایدار نگه دارد.
- رعایت پایداری کارکرد در تجهیزات موتورخانه که مهمترین بخش تاسیسات مکانیکی در بیمارستان را شامل می شود از اهمیت به سزایی برخوردار است. بدین منظور موارد زیر باید مورد توجه قرار گیرد:
- انتخاب تجهیزات و دستگاه ها می بایست طوری صورت گیرد که علاوه بر تامین بار واقعی بیمارستان درصدی از بار مورد نیاز را به عنوان پشتیبان نیز شامل شود تا در صورت بروز مشکل در کار یک دستگاه بقیه دستگاه ها بتوانند نیاز تاسیسات مکانیکی بیمارستان را تامین نماید.
- برای تجهیزات کوچک تر و مستهلک مانند پمپ ها می توان یک دستگاه را به عنوان رزرو در نظر گرفت.
- در خصوص منابع ذخیره آب نیز بهتر است آن ها را به صورت دو بانکه انتخاب نمود.
- در هنگام توزیع و تقسیم گاز های طبی در بخش های مختلف بیمارستان های قطبی و کشوری برای جلوگیری از قطع کلی جریان گاز در مواقع بروز مشکل بهتر است از دو جعبه تقسیم در هر بخش استفاده شود تا چنانچه مشکلی برای هر قسمت ایجاد شد کار کل بخش مختل نشود.
بدون دیدگاه